Studium przypadku

64-letnia kobieta od ponad 30 lat cierpi na zapalenie wątroby typu B, sześć lat wcześniej przebyła częściową hepatektomię segmentu VII i splenektomię z powodu pierwotnego raka wątrobowokomórkowego. Na nasz oddział trafiła po badaniu MRI wykonanym w naszym szpitalu trzy miesiące wcześniej, które wskazywało na marskość wątroby i podejrzenie złośliwych guzków w segmencie IV wątroby. Ponowne badanie wykonane metodą TK z kontrastem wykazało nieznacznie hipodensyjne ognisko o średnicy około 1,5 cm w segmencie IV lewego płata wątroby (Ryc. 1) z wyraźnym nierównym wzmocnieniem w fazie tętniczej i wrotnej oraz nieznacznym wypłukiwaniem w fazie żylnej, które podejrzewano o nawrót raka wątrobowokomórkowego.
\r\n

Szczególne podziękowania dla dr Wang Peng i Tang Shaoshan ze szpitala Shengjing Chińskiego Uniwersytetu Medycznego (China Medical University) za udostępnienie informacji dotyczących tego przypadku.

Studium przypadku

64-letnia kobieta od ponad 30 lat cierpi na zapalenie wątroby typu B, sześć lat wcześniej przebyła częściową hepatektomię segmentu VII i splenektomię z powodu pierwotnego raka wątrobowokomórkowego. Na nasz oddział trafiła po badaniu MRI wykonanym w naszym szpitalu trzy miesiące wcześniej, które wskazywało na marskość wątroby i podejrzenie złośliwych guzków w segmencie IV wątroby. Ponowne badanie wykonane metodą TK z kontrastem wykazało nieznacznie hipodensyjne ognisko o średnicy około 1,5 cm w segmencie IV lewego płata wątroby (Ryc. 1) z wyraźnym nierównym wzmocnieniem w fazie tętniczej i wrotnej oraz nieznacznym wypłukiwaniem w fazie żylnej, które podejrzewano o nawrót raka wątrobowokomórkowego.

\r\nW konwencjonalnym obrazowaniu USG w skali szarości nie udało się uwidocznić guza w segmencie IV zaobserwowanego w badaniu TK jamy brzusznej. W badaniu USG z kontrastem (contrast-enhanced ultrasound, CEUS) zmiana wykazywała wzmożone unaczynienie w fazie tętniczej (Obraz 2.) z izointensywnym wzmocnieniem w fazach wrotnej i późnej (Obraz 3.)./p>
\r\n

Wyniki badań czynności wątroby i badań pod kątem markerów nowotworowych wykazały: obniżone stężenie albumin, zwiększenie aktywności transaminaz oraz istotnie podwyższone stężenie AFP.

W konwencjonalnym obrazowaniu USG w skali szarości nie udało się uwidocznić guza w segmencie IV zaobserwowanego w badaniu TK jamy brzusznej. W badaniu USG z kontrastem (contrast-enhanced ultrasound, CEUS) zmiana wykazywała wzmożone unaczynienie w fazie tętniczej (Obraz 2.) z izointensywnym wzmocnieniem w fazach wrotnej i późnej (Obraz 3.)./p>

U pacjentki zaplanowano zabieg ablacji mikrofalowej (microwave ablation, MWA) pod kontrolą USG, jednak z uwagi na fakt, że nie udało się uwidocznić zmiany w konwencjonalnym badaniu USG, w celu zapewnienia dokładnego pozycjonowania elektrody mikrofalowej wykorzystano obrazowanie metodą fuzji obrazów: ultrasonograficznego i TK z kontrastem (Nagranie 1, Obraz 4–7).

U pacjentki długotrwale występowało zapalenie wątroby typu B oraz marskość wątroby. W przeszłości przebyła ona zabieg częściowej hepatektomii i splenektomii. Ze względu na umiejscowienie zmiany głęboko w segmencie IV wątroby do jej leczenia wybrano metodę MWA.
\r\n

\r\nGuz był izoechogeniczny i nie można było wyraźnie uwidocznić go w badaniu USG 2D w skali szarości, zatem konwencjonalna kontrola wyłącznie z zastosowaniem USG mogła skutkować niedokładnym pozycjonowaniem i niepełną ablacją. Z kolei obrazowanie z wykorzystaniem fuzji obrazów uzyskanych w badaniu USG w czasie rzeczywistym z danymi uzyskanymi w badaniu TK z kontrastem umożliwiło dokładne pozycjonowanie elektrody i skuteczne leczenie zmiany metodą przezskórnej MWA. Przed zabiegiem przeprowadzono badania CEUS w celu potwierdzenia umiejscowienia guza oraz po zabiegu w celu oceny obszaru poddanego ablacji i potwierdzenia skuteczności leczenia.
\r\n

Zastosowanie badania CEUS w połączeniu z fuzją obrazów umożliwia precyzyjne zlokalizowanie zmiany ogniskowej w wątrobie, dokładne umiejscowienie elektrody mikrofalowej oraz monitorowanie i ocenę obszaru poddawanego ablacji – a to wszystko w czasie rzeczywistym. Zabieg MWA pod kontrolą USG z wykorzystaniem tych dodatkowych funkcji jest bezpieczny, możliwy do przeprowadzenia i odpowiedni do stosowania w warunkach klinicznych.
\r\n

Diagnostyka

U pacjentki długotrwale występowało zapalenie wątroby typu B oraz marskość wątroby. W przeszłości przebyła ona zabieg częściowej hepatektomii i splenektomii. Ze względu na umiejscowienie zmiany głęboko w segmencie IV wątroby do jej leczenia wybrano metodę MWA.

Guz był izoechogeniczny i nie można było wyraźnie uwidocznić go w badaniu USG 2D w skali szarości, zatem konwencjonalna kontrola wyłącznie z zastosowaniem USG mogła skutkować niedokładnym pozycjonowaniem i niepełną ablacją. Z kolei obrazowanie z wykorzystaniem fuzji obrazów uzyskanych w badaniu USG w czasie rzeczywistym z danymi uzyskanymi w badaniu TK z kontrastem umożliwiło dokładne pozycjonowanie elektrody i skuteczne leczenie zmiany metodą przezskórnej MWA. Przed zabiegiem przeprowadzono badania CEUS w celu potwierdzenia umiejscowienia guza oraz po zabiegu w celu oceny obszaru poddanego ablacji i potwierdzenia skuteczności leczenia.

Zastosowanie badania CEUS w połączeniu z fuzją obrazów umożliwia precyzyjne zlokalizowanie zmiany ogniskowej w wątrobie, dokładne umiejscowienie elektrody mikrofalowej oraz monitorowanie i ocenę obszaru poddawanego ablacji – a to wszystko w czasie rzeczywistym. Zabieg MWA pod kontrolą USG z wykorzystaniem tych dodatkowych funkcji jest bezpieczny, możliwy do przeprowadzenia i odpowiedni do stosowania w warunkach klinicznych.